Birinci Dünya Savaşı -Batı Cephesi

I. Dünya Savaşı'nda Batı Cephesi, Almanya'nın batısında kalan Avrupa
topraklarında, esas olarak Belçika, Hollanda ve Fransa'yı içine alan
cephedir.


1914 yılı

Almanya’nın savaş stratejisi, Schlieffen Planı’na dayanmaktadır. Bu
plana göre; seferberliğini iki haftada tamamlayabilecek olan Fransa 39
günde savaş dışı bırakılacak ve müteakiben doğu cephesine dönülerek
seferberliğini geniş coğrafyası içerisinde en az altı haftada ve
güçlükle tamamlayacağı değerlendirilen Rusya'ya taarruz edilecekti.

Batı Cephesi savaşları 4 Ağustos 1914 tarihinde Alman ordularının
Belçika’ya saldırmasıyla başlamıştır. Ancak Belçika ordusu hiç
umulmadık bir direnme gösterdi. Alman birlikleri Liege kentini,
planlandığı gibi 24 saat sonunda değil, 13 günlük çatışmanın ardından
ele geçirip Fransa içlerine ilerlemek zorunda kaldılar.

Fransa topraklarında ilerleyen Alman orduları, Paris’e 70 km. kala,
Marne nehri geçişlerinde sert bir Fransız direnişiyle karşılaştılar.
6-12 Eylül tarihlerindeki, I. Dünya Savaşı’nın en kanlı savaşlarından
olan Marne Savaşı ardından Batı Cephesi’nde hatlar kilitlenmiştir. İki
taraf da siperlere yerleştiler ve defalarca yenilenen karşılıklı
taarruzlardan bir sonuç elde edemediler.



Batı Cephesinde Alman ve İtilaf kuvvetleri savaşın önemli bir kısmını siper savaşalrı şeklinde geçirdi.


1915 yılı

Siperden sipere karşılıklı taarruzlar 1915 yılı boyunca da
yenilenmiştir. Her iki taraf açısından da ağır kayıplara karşın cephe
hattında sonuç alıcı bir değişme olmamıştır. 1915 yılı Batı Cephesi
savaşlarının önemli bir yanı da ilk kez zehirli gaz kullanılmış
olmasıdır.


1916 yılı

Rusya’nın askeri gücünün artık zayıflamış olduğunu düşünen Alman Genel
Kurmay Başkanı Erich von Falkenhayn, önemli ölçüde takviye ettiği
kuvvetlerle Verdun üzerinden genel bir taarruz başlattı. 21 Şubat 1916
tarihinde başlayan Verdun Savaşı 24 km.lik dar bir cephe hattından
yoğun bombardımanla başlatılmıştır. Başlangıçta Fransız birliklerinde
dağılma belirtileri ortaya çıkmışsa da Mareşal Petain yeni yollar
açtırarak cepheyi sürekli olarak cephane yönünden desteklemiştir.
Fransız topçu bataryalarının sürekli ve etkili ateşi, Alman
ilerlemesini güçleştirmiş, sonunda ise durdurulmasında önemli unsur
olmuştur. I. Dünya Savaşı'nın en kanlı savaşlarından olan Verdun
Savaşı, taraflara toplam 650 binin üzerinde kayba malolmuştur.

Haziran ayı sonuna kadar Alman birlikleri yine de düzenli ama ağır da
olsa ilerleme kaydetmişlerdi. Ancak Fransız ve İngiliz Yurtdışı Sefer
kuvvetinin Somme ırmağı kıyılarında başlattıkları karşı taarruz, Alman
ilerlemesini durdurmuştur. Dört ay süren Somme Savaşı’nda Alman
birlikleri eski mevzilerine çekilmek zorunda kalmışlardır. Ağır
kayıplarla sonuçlanan Somme Savaşları da Alman kuvvetlerini Fransız
topraklarından çıkartmakta beklenen başarıya ulaşmamıştır.


1917 yılı

1916 yılında yaşanan başarısızlıklar üzerine R.G. Nivelle Fransız
Orduları Başkomutanlığına atandı. Nivelle, Fransız ordularının baş rolü
oynayacağı bir genel karşı saldırıyla Almanları Fransa topraklarından
çıkartmayı öngören bir savaş planı önermiştir. İngiliz birliklerince
cephenin kanatlarından yapılacak tespit taarruzlarının hemen ardından
Fransız birliklerinin cephenin merkez bölümünde başlatacakları bir
karşı taarruz planıdır bu. Plan konusunda İngiliz hükümetiyle mutabakat
ancak Nisan ayı sonlarında sağlanabildi. Bu arada Almanlar ise merkez
bölgeyi takviye ettiler ve bir miktar geri çekilerek boşalttıkları
bölgeyi mayınladılar. Neticede Fransız saldırısı ağır kayıplara karşın
başarısız olmuştur.

Temmuz ayında İngiliz birliklerinin başlattıkları saldırılar, cephe
hattında kayda değer bir değişme yaratmadığı gibi 250 bin kayba yol
açmıştır. Orduda, yer yer ayaklanmalara kadar varan huzursuzlukları
bastıran General Petain’in yürüttüğü taarruzlar ise bazı stratejik
noktaların ele geçirilmesiyle sonuçlanmıştır.


1918 yılı

İtilaf Devletleri açısından Batı Cephesi’nde 1918 yılının ilk
aylarındaki temel sorun, Alman kuvvetlerinin Doğu Cephesi’nden
aktardıkları kuvvetler karşısında, Amerikan birlikleri kıtaya
ulaşıncaya kadar direnebilmektir.

Alman saldırısı 21 Mart 1918 tarihinde başlatılmıştır. Kısmı başarılar
sağlayan Alman taarruzları, Temmuz ayı ortalarında Fransız
birliklerinin hafif tankların desteğinde giriştikleri karşı
saldırılarla durmuş, hemen ardından da düzensiz bir geri çekilmeye
dönüşmüştür.

Eylül ayında Amerikan birliklerinin de katıldığı bir harekat
planlanmıştır. Bu plana göre İtilaf Orduları dört kol üzerinden
saldırıya geçerek Alman cephesinin geri bağlantısını keseceklerdir.
Çeşitli nedenlerle bu amaca ulaşılmamış olmasına karşın harekat Alman
Genel Kurmayı üzerinde savaşın geleceği ile ilgili genel bir umutsuzluk
yaratmıştır. 3 Ekim 1918 tarihinde ABD ile gizli ateşkes görüşmelerine
başlanmıştır.